Κουλουκίθ: Μύθοι και αλήθειες για τις μπαταρίες των laptops

Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2011

Μύθοι και αλήθειες για τις μπαταρίες των laptops

Ισχύει ότι πρέπει να φορτίσουμε τη νέα μπαταρία του laptop για 24ώρες και να κάνουμε μερικές πλήρεις αποφορτίσεις ώστε η μπαταρία να αποκτήσει τη μέγιστη χωρητικότητά της?
Μύθος απ' την εποχή των μπαταριών νικελίου, όπου οι μπαταρίες έφευγαν απ' το εργοστάσιο χωρίς να είναι πλήρως φορμαρισμένες. Μετά απο μερικούς κύκλους (απο 5 έως και 50!) πλήρους φόρτισης/αποφόρτισης η μπαταρία αποκτούσε την πλήρη χωρητικότητά της.
Στις μπαταρίες Li-Ion η μπαταρία φεύγει απ' το εργοστάσιο έτοιμη να δώσει την πλήρη ενέργειά της μετά την πρώτη φορτιση.
Οι κατασκευαστές των μπαταριών Li-In επιμένουν ότι δε χρειάζεται κύκλος φόρτισης/αποφόρτισης (forming)
Ωστόσο μια πλήρης αρχική αποφόρτιση μας επιτρέπει να ελέγξουμε την κατάσταση της μπαταρίας. Oι επαναλαμβανόμενοι και συνεχείς πλήρεις κύκλοι φόρτισης/αποφόρτισης προκαλούν όμως φθορά στην μπαταρία.

Ένας γνωστός μου είπε ότι άκουσε πως είναι καλύτερο να αφήνω την μπαταρία να αδειάσει πλήρως πριν την ξαναφορτίσω.
ΛΑΘΟΣ! Οι μπαταρίες Li-Ion δεν υποφέρουν απ' το φαινόμενο μνήμης, απαιτώντας πλήρη αποφόρτιση πριν την φόρτιση, όπως με παλιότερους τύπους μπαταριών, ώστε να αποφευχθεί η απώλεια χωρητικότητάς τους.
Οι συχνές πλήρεις φορτίσεις/αποφορτίσεις οδηγούν σε αυξημένη απώλεια χωρητικότητας ανά κύκλο.
Κύκλοι μερικούς αποφόρτισης είναι επομένως προτιμότεροι για μπαταρίες Li-Ion από μια πλήρη αποφόρτιση.
Θα πρέπει ωστόσο να κάνετε calibration (ρύθμιση) στην μπαταρία σας περιοδικά για να δείχνει σωστές ενδείξεις ο μετρητής της (λεπτομ. παρακάτω)

Πόσο θα κρατήσει η μπαταρία μου?
Η απόδοση της μπαταρίας πέφτει είτε τη χρησιμοποιείτε είτε όχι. Αν και η βιομηχανία Li-Ion δε δημοσιοποιεί αυτό το γεγονός, το βιολογικό ρολόι της μπαταρίας σας ξεκίνησε να χτυπάει απ' τη στιγμή που κατασκευάστηκε. Τα στοιχεία που βρίσκονται μέσα στην μπαταρία αντιδρούν μεταξύ τους αργά-αργά, με τελικό αποτέλεσμα να μην μπορεί η μπαταρία σας να δώσει την απαιτούμενη ενέργεια στο laptop.
Βαθμιαία δηλαδή θα χάσει σε χωρητικότητα φόρτισης, παρά θα σταματήσει απότομα να τροφοδοτεί το laptop.
Οι μπαταρίες είναι κατασκευασμένες για να διαρκούν μεταξύ 300-800 κύκλων φορτίσεων/αποφορτίσεων.

Η γενική ομοφωνία είναι ότι οι μπαταρίες των laptops διαρκούνε 1-3χρόνια.
Μπορείτε να μειώσετε το ρυθμό γήρανσης των μπαταριών σας και την απώλεια χωρητικότητάς τους, δε μπορείτε όμως να τη σταματήσετε.
Η θερμοκρασία της μπαταρίας σε συνδυασμό με τη διάρκεια και τον τρόπο χρήσης της συμβάλουν σημαντικά στη μακροζωία της.

Οι χαμηλότερες θερμοκρασίες επιβραδύνουν την αποφόρτιση και τη γήρανση των στοιχείων της μπαταρίας. Αντίθετα, οι υψηλές θερμοκρασίες μειώνουν τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας σας.
Αφήνοντας τη μπαταρία συνδεδεμένη ενώ λειτουργείτε το laptop στην πρίζα αυξάνετε την εσωτερική θερμοκρασία της μπαταρίας.
Αφαιρώντας και αποθηκεύοντάς την σε ένα δροσερό, σκιερό και χωρίς υγρασία μέρος επιβραδύνετε τη φυσική της γήρανση.

Όταν έχετε συνδεδεμένη τη μπαταρία στο laptop και το τροφοδοτείτε απ' την πρίζα, το ηλεκτρικό ρεύμα θα φορτίσει πλήρως την μπαταρία μόλις αυτή πέσει στο 95% της ενέργειάς της. (μικροκύκλος) Απ' τη στιγμή που οι μπαταρίες αντέχουν 300-800 πλήρεις κύκλους φόρτισης/αποφόρτισης, βγάζοντας την μπαταρία απ' το laptop σας εξοικονομείτε μικροκύκλους.

Το προαιώνιο ερώτημα: Να αποσυνδέω την μπαταρία όσο είναι στην πρίζα το laptop?
Εάν αφαιρείτε την μπαταρία όσο είναι στο ρεύμα, έχετε το πλεονέκτημα της μείωσης των μικροκύκλων φόρτισης. Επίσης η θερμοκρασία της μπαταρίας παραμένει χαμηλή, πράγμα που επίσης συμβάλλει στη μακροζωία της.
Ωστόσο χάνετε το πλεονέκτημα της εφεδρικής ενέργειας της μπαταρίας σε περίπτωση που η ΔΕΗ βάλει το χεράκι της. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χάσετε δεδομένα (εκτός αν αγοράσετε UPS ως εφεδρική πηγή ενέργειας)

Εάν αφήνετε την μπαταρία στο Laptop όσο είναι στο ρεύμα, έχετε το πλεονέκτημα της εφεδρικής πηγής ενέργειας σε περίπτωση διακοπής του ρεύματος ή πτώσης τάσης.
Είναι επίσης πιο βολικό σε περίπτωση που θέλετε συχνά να παίρνετε το laptop εκτός σπιτιού να μη χρειάζεται να βάζετε/βγάζετε τη μπαταρία.
Η μπαταρία τέλος δε χρειάζεται ζέσταμα, όπως αν την αποθηκεύατε στο ψυγείο.
Ωστόσο, η μπαταρία σας θα χάνει έτσι σε χωρητικότητα απ' τους μικροκύκλους φόρτισης/αποφόρτισης, ενώ και λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας της απ' τη χρήση του ρεύματος θα επιταχυνθεί η γήρανση της.

Πώς μπορώ να επιμηκύνω τη ζωή της μπαταρίας μου?
- Αποφύγετε τις συχνές και επαναλαμβανόμενες πλήρεις αποφορτίσεις. Οι μπαταρίες Li-Ion χάνουν λιγότερη χωρητικότητα όταν αποφορτίζονται μερικώς και όχι πλήρως. Συνιστάται επαναφόρτιση στο επίπεδο φόρτισης τουλάχιστον 10-20%
- Καλιμπράρετε τη μπαταρίας σας με μια πλήρη αποφόρτιση μετά από κάθε 30φορτίσεις, (περίπου μια φορά το μήνα) ώστε να παραμείνει ακριβής ο μετρητής ενέργειας της μπαταρίας σας. Αποφορτίστε δηλαδή τη μπαταρία σας μέχρι του σημείου του αυτόματου κλεισίματος του laptop σας (cut off point) πριν το επαναφορτίσετε ή όταν σας βγάλει warning χαμηλής ενέργειας το laptop.
- Αφαιρέστε της μπαταρία σας και αποθηκεύστε την σε δροσερό και στεγνό μέρος. Το καλύτερο επίπεδο φόρτισης παρατεταμένης αποθήκευσης είναι στο 40%. Αν αποθηκεύσετε τη μπαταρία σε χαμηλό επίπεδο φόρτισης θα έχει ως συνέπεια τη μόνιμη καταστροφή ή βλάβη της. Αν την αποθηκεύσετε φορτισμένη στο 100%, η επιπλέον αποθηκευμένη ενέργεια έχει αποδειχθεί ότι είναι επιβλαβής τελικά για τα στοιχεία της μπαταρίας, με αποτέλεσμα να τους προκαλεί μόνιμη βλάβη και να μειώνει τελικά τη ζωή της μπαταρίας, όπως φάνηκε στη μελέτη του batteryUniversity

Utilities υπολογισμού φθοράς της μπαταρίας.
Υπάρχουν κάποια utilities υπολογισμού της φθοράς της μπαταρίας, όπως το Notebook Hardware Control. Πολλοί τρομάζουν όταν βλέπουν για την μόλις 2 εβδομάδων μπαταρία τους ότι έχει φθίνει ήδη κατά ένα ποσοστό πχ 15%.
Don't panic! Eκτός κι αν σας έδωσαν κανένα μεταχειρισμένο laptop, μη δίνετε ιδιαίτερη σημασία σ' αυτά τα ανησυχητικά μαντάτα.
Αυτά είναι generic προγράμματα που υπολογίζουν την πτώση των μπαταριών. Υπάρχουν αναρίθμητες μεταβλητές που μπορούν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα αυτής της προσεγγιστικής μέτρησης (το BIOS, οι ρυθμίσεις του software, ειδικές ρυθμίσεις του laptop κλπ)
Αυτά τα utilities δεν μπορούν να επικοινωνήσουν τέλεια με κάθε laptop και το συγκεκριμένο μοντέλο μπαταρίας. Κάνει λοιπόν έναν προσεγγιστικό υπολογισμό, όσο καλύτερα μπορεί.

Να πάρω και μια 2η μπαταρία να κάθεται για ώρα ανάγκης?
Τα στοιχεία της μπαταρίας Li-Ion φθίνουν με το χρόνο. Γι' αυτό θα ήταν καλύτερα να καθυστερήσετε την αγορά 2ης μπαταρίας για την περίοδο που ίσως να τη χρειαστείτε.
Ίσως και να μη χρειαστείτε ποτέ 2η μπαταρία εξάλλου.
Αν τη χρειάζεστε πάντως οπωσδήποτε, αγοράστε την τότε που θα τη χρειαστείτε.

Μπορώ να χρησιμοποιήσω μπαταρία από άλλο laptop αν ταιριάζει? Μπορώ να χρησιμοποιήσω generic μπαταρία Tsu-Li made in China?
Οι μπαταρίες Li-Ion καταστρέφονται μόνιμα αν το επίπεδο φόρτισής τους πέσει κάτω από κάποιο επίπεδο. Αν το βολτάζ πέσει πολύ χαμηλά η μπαταρία θα σταματήσει να δουλεύει.
Γι' αυτό το λόγο, όλα τα laptops έχουν ένα οριακό σημείο (cut off) που κλείνουν σε κάποιο συγκεκριμένο επίπεδο αποφόρτισης της μπαταρίας. Οι μπαταρίες είναι δηλαδή κατασκευασμένες ειδικά για το συγκεκριμένο laptop και το συγκεκριμένο laptop είναι κατασκευασμένο να λειτουργεί με τη συγκεκριμένη μπαταρία.
Αν αυτό το οριακό σημείο του laptop δεν ταιριάζει με την μπαταρία Tsu-Li που του βάλουμε, υπάρχει το ενδεχόμενο το laptop να σβήνει στο λάθος σημείο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανεπανόρθωτη βλάβη της μπαταρίας.

Επιπλέον, οι tsu-li μπαταρίες δεν είναι κατασκευασμένες με τα υψηλά standards ασφάλειας των original μπαταριών. Οι original μπαταρίες χρησιμοποιούν μόνο εγκεκριμένα ασφαλή κυκλώματα, ενώ δεν υπάρχουν τέτοια standards για τις μπαταρίες που θα αγοράσουμε απ' τη λαϊκή.
Πολλά επίσης laptops αρνούνται να δουλέψουν με generic μπαταρίες για να αποφύγουν πιθανή χρήση επικίνδυνων μπαταριών (ακόμα και έκρηξης), ενώ πολλές τέτοιες μπαταρίες δεν καταφέρνουν να δουλέψουν καθόλου και από μόνες τους.

Αποφασίστε μόνοι σας αν τα λίγα λεφτά που θα εξοικονομήσετε από μια generic μπαταρία αξίζει το άγχος των πιθανών κινδύνων.

Aνακύκλωση/απόθεση μπαταριών Li-Ion
Ως γνωστόν η αλόγιστη απόθεση των μπαταριών νικελίου-καδμίου είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για το περιβάλλον, αφού όταν το κάδμιο αποδομηθεί συσσωρεύεται στον υδροφόρο ορίζοντα με καταστρεπτικές επιδράσεις στο περιβάλλον. Γι' αυτό το λόγο πρέπει πάντα να ανακυκλώνονται.

Οι μπαταρίες λιθίου δεν περιέχουν τοξικά μέταλλα. Υπάρχει ωστόσο η πιθανότητα φωτιάς αν το μέταλλο λίθιο εκτεθεί σε υγρασία, κατά τη διάρκεια που τα στοιχεία της μπαταρίας διαβρώνονται.
Οι μη-επαναφορτιζόμενες μπαταρίες λιθίου θα πρέπει λοιπόν να αποφορτιστούν πλήρως ώστε να καταναλωθεί το περιεχόμενο του μετάλλου λιθίου πριν αποτεθούν αν δεν υπάρχει η δυνατότητα ανακύκλωσης.

Οι μπαταρίες Li-Ion που χρησιμοποιούνται στα κινητά τηλέφωνα και τα laptops δεν περιέχουν μέταλλο λίθιο και το πρόβλημα απόθεσης άδειων μπαταριών δεν υφίσταται. Καλό είναι πάντως να ανακυκλώνονται επίσης.
Στην Αμερική υπάρχει η RBRC, μια μη κυβερνητική οργάνωση που συλλέγει τις μπαταρίες από ιδιώτες και επιχειρήσεις και τις στέλνει στα κέντρα ανακύκλωσης. Μάλιστα γίνεται προκαταρκτική ταξινόμηση ανάλογα με το είδος της μπαταρίας (nickel-cadmium, nickel-metal-hydride, lithium-ion, lead acid)

(*) Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει οι μπαταρίες να αποτεφρώνονται, αφού αυτό μπορεί να προκαλέσει έκρηξη. Αν εκτεθεί το δέρμα σε υλεκτρολύτες ξεπλείνετε με νερό άμεσα. Αν έρθουν σε επαφή με τα μάτια, ξεπλείνετε με τρεχούμενο νερό για 15λεπτά και επικοινωνήστε με το γιατρό σας.
http://batteryuniversity.com/partone-20.htm

Συμπεράσματα:
- Η θερμοκρασία είναι ο χειρότερος εχθρός της μπαταρίας σας. Μην την αποθηκεύετε σε ζεστά σημεία, όπως στο αυτοκίνητο, ή κάτω απ' τον ήλιο.
- Οι πλήρεις αποφορτίσεις στρεσάρουν την μπαταρία περισσότερο απ' τις πολλαπλές μερικές αποφορτίσεις. Οι μπαταρίες Li-Ion δεν πάσχουν απ' το φαινόμενο μνήμης. Επαναφορτίζετε την μπαταρία σας όταν κατέβει το πολύ στο 10-20% της ενέργειας. (όταν χρησιμοποιείτε το laptop εκτός πρίζας)
- Ποτέ μην αφήνετε να αποφορτιστεί η μπαταρία σας στο 0% αν δε θέλετε να καταλήξει στον κάλαθο. (το σημείο που κλείνει το laptop μόνο του είναι πριν απ' αυτό το σημείο για να προστατέψει την μπαταρία)
- Καλιμπράρετε τον μετρητή της μπαταρίας σας με μια πλήρη αποφόρτιση (μέχρι το cut-off σημείο του laptop σας) κάθε 30 κύκλους φορτίσεων/αποφορτίσεων. (περίπου μια φορά το μήνα)
- Αν χρησιμοποιείτε το laptop σας για μεγάλο διάστημα στην πρίζα, μπορείτε να παρατείνετε την μπαταρία σας αφαιρώντας την και αποθηκεύοντάς την σε δροσερό μέρος χωρίς υγρασία.
- Η παρατεταμένη αποθήκευση θα πρέπει να γίνει σε ένα επίπεδο φόρτισης 40% και σε ένα δροσερό μέρος. Μερικοί ειδικοί λένε να βάλετε τη μπαταρία στο ψυγείο μιας και οι 0C είναι ιδανική θερμοκρασία. Χρησιμοποιείστε τότε μια σφραγισμένη πλαστική σακούλα για να κρατήσετε την υγρασία μακριά. Πριν τη χρησιμοποιήσετε ή την επαναφορτίσετε, αφήστε την να ζεσταθεί στη θερμοκρασία δωματίου.
- Οι μπαταρίες Li-Ion των laptops θα πρέπει να ανακυκλώνονται. Οι χαμηλού όγκου μπαταρίες των οικιακών καταναλωτών μπορούν πάντως να αποτεθούν χωρίς καταστρεπτικές επιπτώσεις για το περιβάλλον αν δεν υπάρχει δυνατότητα ανακύκλωσης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου